Chỉ dẫn về nhang trong Phật giáo
- Kiến-thức
- 21-02-2018
Nguyên văn: A Buddhist Guide to Incense, Barbara O'Brien, www.thoughtco.com, 17/11/2017
Các que nhang trong động Vân Cương, Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc.
(Hình: Feifei Cui-Paoluzzo/Getty Images)
Thắp nhang là phép thực hành cổ xưa trong tất cả các hệ phái Phật giáo. Chắc chắn là một người có thể giác ngộ mà không cần nhang. Nhưng nếu bạn tu tập nghiêm túc với những Phật tử khác thì bạn sẽ bắt gặp nhang.
Lịch sử của nhang và Phật giáo
Việc sử dụng nhang có vẻ xuất hiện từ thời khởi thủy của lịch sử loài người. Nhang thường được nhắc trong kinh Tạng Pali – những kinh sách thời Phật sống.
Cùng với hoa, đồ ăn, thức uống và thậm chí vải, hương nhang thường là phẩm vật dâng lên đấng được tôn kính để tỏ lòng thành.
Tuy dâng hương ở bàn thờ là nghi thức phổ quát không thể tranh cãi trong Phật giáo, các Phật tử không phải lúc nào đồng ý về lý do. Căn bản nhất, người ta tin rằng hương nhang làm trong sạch không gian, ở thiền đường hoặc trong phòng của chính bạn. Hương nhang có thể làm tâm trạng bình an. Trong vài hệ phái, hương nhang có thể có ý nghĩa biểu kiến nào đó. Đốt ba nén nhang có thể là biểu tượng của Tam Bảo: Phật, Pháp và Tăng.
Cho dù ý nghĩa biểu kiến là gì, dâng hương trước khi tụng kinh hoặc hành thiền hằng ngày là cách tốt để tập trung tâm trí và tạo không gian trong lành cho sự tu tập của bạn.
Các loại nhang
Người phương Tây có lẽ quen thuộc với nhang cây và nhang tháp nhất. Bạn sẽ thường thấy nhang cây hơn trong đền Phật giáo.
Cũng có loại nhang bột được đốt bằng cách thả bụi nhang vào than nóng.
Có hai loại nhang cây: nhang không tăm và nhang có tăm tre. Nhang không tăm thích hợp hơn với Phật giáo vì nó cháy hết hoàn toàn. Nhưng nhang có tăm tre cũng được dùng phổ biến.
Có nhiều loại nhang khác nữa. Trong vài ngôi đền ở Á châu, những vòng nhang rất lớn đang cháy được treo trên trần. Tuy nhiên, ở đây chúng tôi chỉ bàn đến nhang cây và nhang bột.
Các cửa hiệu và ca-ta-lô bán Pháp vật ở phương Tây thường bán nhang Nhật, Tây Tạng và đôi khi Ấn Độ. Hương thơm và phẩm chất khác nhau rất nhiều. Nhưng tựu trung, nếu bạn muốn hương thơm thoang thoảng với ít khói, hãy dùng nhang Nhật. Nếu bạn muốn nhang có hương nồng hơn, hãy dùng của Tây Tạng.
Dâng hương bằng nhang cây
Giả dụ bạn sắp đặt bàn thờ ở nhà và bạn muốn dâng hương lên đức Phật. Thông thường, bạn thắp đèn cầy trước, rồi thắp nhang bằng đèn cầy. Một phép thực hành chuẩn là vái lạy hình ảnh của đức Phật với bàn tay chắp lại, rồi (giữ một tay ở vị trí chắp) thắp một đầu của que nhang.
Thế là bạn có một que nhang cháy. Ở Á châu, người ta coi việc thổi cho nhang cháy là cách không hay. Nó giống như nhổ vào nhang, là bất kính. Đôi khi người ta vẫy những que nhang để nhang cháy hoặc lấy tay quạt lửa. Nếu bạn lo là tàn nhang bay, hãy giữ những que nhang thẳng đứng rồi vẫy xuống, nhanh lẹ. Việc thắp nhang đủ nóng để gây phỏng, nên hãy cẩn thận.
Giờ bạn đặt nhang ở đâu đây? Cắm đầu nhang không cháy vào bát hương là cách phổ biến. Bất cứ bát bằng gốm hoặc kim loại đều được. Các bát hương trong thiền đường đầy tro nhang, tích tụ trong nhiều năm. Nếu bạn không có tro nhang tích tụ, bạn có thể dùng cát mịn, sạch. Bạn cũng có thể làm đầy bát hương bằng gạo sống, nhưng coi chừng thu hút lũ chuột.
Nhớ là những đế hứng tro nhang hoặc đế cắm nhang hình thuyền mà bạn có thể thấy trong cửa hiệu Pháp vật được dùng cho nhang có tăm tre và có thể không phù hợp với nhang không tăm.
Cũng nhớ là nhang cây được dùng như vật báo giờ trong hành thiền. Một số hãng sản xuất cho biết thời gian cháy ước tính trên hộp nhang.
Dâng hương bằng nhang bột
Bạn có thể bắt gặp nhang bột trong một ngôi đền. Trong trường hợp này, bạn có thể thấy trước mặt bạn là một cái lò nhỏ hoặc một cái hộp bình thường chứa đầy tro hoặc cát, có một miếng than đang cháy.
Và kế đó là vật chứa đầy những hạt nhang nhỏ.
Để dâng cúng, vái lạy với hai tay chắp lại. Giữ tay trái ở vị trí chắp, dùng ngón tay phải bóc một nhúm nhang bột. Chạm nhúm nhang lên trán, rồi thả vào than đang cháy. Một làn khói thơm sẽ vụt lên. Lạy một lần nữa trước khi tiếp tục.
Thế là xong. Việc thực hành khác nhau từ hệ phái này sang hệ phái khác nên nếu bạn vào một ngôi đền, hãy quan sát cách người khác làm.
Cảnh báo an toàn
Hãy thực hành những biện pháp phòng cháy đối với đèn cầy và nhang. Đừng để cái này hay cái kia không ai trông coi, nhất là khi bạn có trẻ con và những con mèo tò mò.
Có những nghiên cứu nói rằng hít khói nhang làm tăng rủi ro bị ung thư mặc dầu nó ít rủi ro hơn hút thuốc. Dù vậy, bạn không nên hít khói nhang cả ngày.
Nếu chỉ một chút nhang cũng làm bạn khó chịu, đây là sự thay thế: dâng những cánh hoa khô thay cho nhang, chỉ cần để những cánh hoa vào một cái chén trước mặt đức Phật. Một khi cái chén đầy, những cánh hoa có thể dùng làm phân bón.
